پویشگر یا اسکنر: ( Scanner )
در واقع اسکنر یکی از لوازم جانبی رایانه است که برای انتقال اسناد و تصاویر دنیای حقیقی به درون رایانه و ذخیره آن ها بصورت داده های دیجیتال در رایانه به کار می رود.
شیوه کارکرد اسکنرها همگی یکسان بوده و فرآیند مشابهی را دارند. برای اسکن کردن یک عکس، ابتدا عکس به وسیله یک منبع نور مانند لامپ گزنون (دراسکنرهای قدیمی تر از لامپ های فلورسنت معمولی استفاده می شد که موجب کاهش شفافیت تصویر می شد.)، روشن شده و تصویر عکس به وسیله چند آیینه زاویه دار به یک لنز منعکس می شود.
لنز تصویر را از طریق یک سری فیلتر که کارشان جداکردن ٣ رنگ قرمز، آبی و سبز به کار رفته در تصویر است روی CCD متمرکز می کند. CCD نور منعکس شده از روی تصویر را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کند. به این ترتیب رنگ های مختلف تصویر، بسته به شدت روشنایی که دارند، از طریق دیودهای CCD، به ولتاژ الکتریکی تبدیل می شوند و کل این مکانیزم شامل آیینه ها، لنز ، فیلتر و CCD هد اسکن کننده تصویر را می سازند. این هد که به آرامی روی سند حرکت می کند به وسیله یک تسمه به موتوری پله ای متصل است که هد را به جلو می برد.
اسکنر ها از نظر شفافیت و وضوح تصویر باهم تفاوت دارند.
این مساله به تعداد سنسورها در هر سطر CCD، دقت موتور پله ای، کیفیت لنز و نیز میزان روشنایی منبع نور بستگی دارد.
در خرید یک اسکنر خوب به موارد زیر دقت کنید:
- دقت تفکیک پذیری یا رزولوشن (Resolution): مهمترین نکته ای که برای تعیین کیفیت تصاویر اسکن شده توسط یک پویشگر درنظر گرفته می شود، حداکثر رزولوشن آن می باشد که با واحد نقطه در یک اینچ مربع سنجیده می شود. بعنوان مثال اسکنر کانن 100 Lide دارای حداکثر دقت تفکیک پذیری ٢۴٠٠ دی پی آی (DPI) می باشد. یعنی این اسکنر قادر به تشخیص 2400 نقطه در هر اینچ مربع می باشد و یا بعبارت دیگر ١٩ نقطه در هر سانتی متر طول.
این مقیاس برای اسکنر دبیرخانه ای فوق سریع و پیشرفته زیراکس مدل Docurnate752 که نزدیک به هفت میلیون تومان در ایران قیمت دارد بیش از ۴۵٠ نقطه در سانتی متر می باشد.
- نوع تفکیک پذیری: اسکنرهای معمولی دارای تفکیک پذیری دیجیتال هستند در حالیکه اسکنرهای حرفه ای تفکیک پذیری نوری و یا اپتیکال دارند. بعبارت دیگر مانند عکسی که توسط یک دوربین عکاسی بصورت دیجیتال بزرگنمایی شود افت کیفیت بسیاری خواهد داشت اما در صورتی که دوربین مجهز به لنز اپتیکال باشد با بزرگنمایی، تصویردچار افت کیفیت نخواهد شد بلکه کاملا واضح و با کیفیت تمام مشاهده می گردد.
- سرعت اسکنر: سرعت اسکن تصاویر با توجه به دقت آن تعیین می شود. هرچه دقت کمتری برای اسکن انتخاب نماییم، سرعت حرکت هد اسکنر و درنتیجه سرعت اسکن تصاویر افزایش می یابد. بعنوان مثال اسکنر کانن لاید ١٠٠ برای اسکن یک عکس رنگی با بهترین دقت در حدود ١٧ ثانیه وقت صرف می کند. در حالیکه اسکنر زیراکس دبیرخانه ای ٧٩٢ در هر ثاثیه ۶٠ برگه بصورت یک طرفه و ١٢٠ برگه دو رو را اسکن می کند که سرعت بسیار خیره کننده ای است.
- عمق اسکن: در واقع عمق اسکن همان تعداد بیت هایی است که برای ذخیره سازی کد یک رنگ مورد استفاده قرار می گیرد. بعنوان مثال اگر برای ذخیره سازی رنگ یک نقطه از سیستم تک بیتی (lBit) استفاده گردد تنها دو حالت صفر و یک یعنی یا سیاه و یا سفید را می توان برای آن رنگ درنظر گرفت. اسکنرهای معمولی دارای عمق رنگ ١۶ بیتی می باشند یعنی برای هر نقطه ۶۵۵٣۶ رنگ متفاوت می توان درنظر گرفت. اما اسکنرهای حرفه ای همچون اسکنر زیراکس یاد شده در بالا برای افزایش کیفیت دارای عمق رنگ ۴٨ بیتی هستند یعنی دامنه وسیع ٢٨١ تریلیون رنگ برای هر نقطه!
- اندازه کاغذ ورودی: اغلب اسکنرها قابلیت اسکن تصاویر در حداکثر اندازه A4 هستند. اما برای اسکنر تصاویر با اندازه بالاتر نیاز به اسکنرهای A3 و یا بیشتر دارید. دقت کنید برخی از اسکنرها دارای سیستم تغذیه کاغذ خودکار هستند یعنی با گذاشتن تعدادی برگه در محل ورودی و با شروع کار اسکنر برگه ها بصورت خودکار به داخل اسکنر رفته و عملیات اسکن و خروج برگه و اسکن برگه بعدی بصورت خودکار صورت می گیرد.
نام و نشان تجاری اسکنر: در بازار ایران شرکت های متفاوتی اسکنر تولید می کنند که معروف ترین و معتبرترین آنها برای مصارف خانگی و اداری اچ پی و کانن هستند. شرکت های جنیوس و اپسون و شرکت ایرانی مادیران هم در بازار اسکنر سهم انکار ناپذیری دارند.
یکی از پرفروش ترین مدل های اسکنر خانکی مدل کانن Lide 100 و اچ پی مدل 5590 می باشد.
- عواملی مانند حداکثر میزان کارکرد ماهیانه دستگاه، قیمت و شرکت گارانتی کننده و نوع راه ارتباطی اسکنر با رایانه هم در انتخاب یک دستگاه خوب سهیمند.
در شکل بعد دو نمونه اسکنر تخت و اسکنر بارکدخوان مشاهده می شود.
